|
Kesme Ãþareti ( ´ )
1. Aþaðýda sýralanan özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme iþaretiyle ayrýlýr:
a. Kiþi adlarý, soyadlarý ve takma adlar: Atatürk’üm, Fatih Sultan Mehmet’e, Muhibbi’nin, Gül Baba’ya, Sultan Ana’nýn, Yurdakul’dan, Kâzým Karabekir’i, Yunus Emre’yi, Ziya Gökalp’tan, Refik Halit Karay’mýþ, Ahmet Cevat Emre’dir, Namýk Kemal’se.
UYARI : Özel adlar yerine kullanýlan "o" zamiri cümle içinde büyük harfle yazýlmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme iþaretiyle ayrýlmaz.
b. Millet, boy, oymak adlarý: Türk’üm, Alman’sýnýz, Ãngiliz’den, Rus’muþ, Oðuz’un, Kazak’a, Kýrgýz’ým, Özbek’e, Karakeçili’nin, Hacýmusalý’ya.
c. Devlet adlarý: Türkiye Cumhuriyeti’ni, Osmanlý Devleti’ndeki, Amerika Birleþik Devletleri’ne, Azerbaycan Cumhuriyeti’nden.
ç. Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar: Allah’ýn, Tanrý’ya, Cebrail’den, Zeus’u.
d. Kýta, deniz, nehir, göl, dað, boðaz, geçit, yayla; ülke, bölge, il, ilçe, köy, semt, bulvar, cadde, sokak vb. coðrafyayla ilgili yer adlarý: Asya’nýn, Marmara Denizi’nden, Akdeniz’i, Meriç Nehri’ne, Van Gölü’ne, Aðrý Daðý’nýn, Çanakkale Boðazý’nýn, Zigana Geçidi’nden, Uzunyayla’ya, Türkiye’dir, Ãç Anadolu’da, Doðu Anadolu’ya, Ankara’ymýþ, Sungurlu’ya, Ziya Gökalp Bulvarý’ndan, Yýldýz Mahallesi’ne, Taksim Meydaný’ndan, Reþat Nuri Sokaðý’na.
e. Gök bilimiyle ilgili adlar: Jüpiter’den, Venüs’ü, Halley’in, Merih’e, Büyükayý’da, Yedikardeþ’ten, Samanyolu’nda.
f. Saray, köþk, han, kale, köprü, anýt vb. adlarý: Dolmabahçe Sarayý’nýn, Çankaya Köþkü’ne, Sait Halim Paþa Yalýsý’ndan, Ankara Kalesi’nden, Horozlu Han’ýn, Galata Köprüsü’nün, Bilge Kaðan Abidesi’nde, Çanakkale Þehitleri Anýtý’na.
g. Kitap, dergi, gazete ve sanat eseri (tablo, heykel, müzik vb.) adlarý: Nutuk’ta, Safahat’tan, Kiralýk Konak’ta, Sinekli Bakkal’ý, Hürriyet’te, Resmî Gazete’de, Onuncu Yýl Marþý’ný, Yunus Emre Oratoryosu’nu, Atatürk Uluslararasý Barýþ Ödülü’nü.
ð. Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve genelge adlarý: Millî Eðitim Temel Kanunu’na, Medeni Kanun’un, Atatürk Uluslararasý Barýþ Ödülü Tüzüðü’nde, Telif Hakký Yayýn ve Satýþ Yönetmeliði’nin.
h. Hayvanlara verilen özel adlar: Sarýkýz’ýn, Karabaþ’a, Pamuk’u, Minnoþ’tan.
UYARI: Kurum, kuruluþ, kurul ve iþ yeri adlarýna gelen ekler kesmeyle ayrýlmaz: Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklýðýna, Dil ve Tarih-Coðrafya Fakültesi Dekanlýðýna, Hacettepe Üniversitesi Rektörlüðüne, Türk Dili ve Edebiyatý Bölümü Baþkanlýðýnýn; Bakanlar Kurulunun, Danýþma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Mavi Köþe Bakkaliyesinden, Gimanýn.
UYARI : Özel adlara getirilen yapým ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diðer ekler kesmeyle ayrýlmaz: Türklük, Türkleþmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlýk, Hristiyanlýk, Avrupalý, Avrupalýlaþmak, Aydýnlý, Konyalý, Bursalý, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Türklerin, Türklüðün, Türkleþmekte, Türkçenin, Müslümanlýkta, Hollandalýdan, Hristiyanlýktan, Atatürkçülüðün. (this mistake is made really often)
2. Kiþi adlarýndan sonra gelen saygý sözlerine getirilen ekleri ayýrmak için konur: Nihat Bey’e, Ayþe Haným’dan, Mahmut Efendi’ye, Enver Paþa’ya vb.
UYARI: Unvanlardan sonra gelen ekler kesmeyle ayrýlmaz: Cumhurbaþkanýnca, Baþbakanca, Türk Dil Kurumu Baþkanýna göre vb.
3. Kýsaltmalara getirilen ekleri ayýrmak için konur: TBMM´nin, TDK´nin, BM´de, ABD´de, TV´ye.
UYARI : Sonunda nokta bulunan kýsaltmalarla üs iþaretli kýsaltmalar kesmeyle ayrýlmaz. Bu tür kýsaltmalarda ek noktadan ve üs iþaretinden sonra, kelimenin ve üs iþaretinin okunuþuna uygun olarak yazýlýr: vb.leri, Alm.dan, Ãng.yi; cm³e (santimetre küpe), m²ye (metre kareye), 64ten (altý üssü dörtten).
4. Sayýlara getirilen ekleri ayýrmak için konur: 1985´te, 8´inci madde, 2´nci kat; 7,65’lik, 9,65’lik.
1919 senesi Mayýsýnýn 19´uncu günü Samsun´a çýktým.
(Mustafa Kemal Atatürk)
5. Þiirde seslerin ölçü dolayýsýyla düþtüðünü göstermek için kesme iþareti kullanýlýr:
Bir ok attým karlý daðýn ardýna
Düþtü n´ola sevdiðimin yurduna
Ãl yanmazken ben yanarým derdine
Engel aramýzý açtý n´eyleyim (Karacaoðlan)
6. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayýrmak için konur: a´dan z´ye kadar, b´nin m´ye dönüþmesi, Türkçede -lýk´la yapýlmýþ sözler.
UYARI: Akým, çað ve dönem adlarýndan sonra gelen ekler kesmeyle ayrýlmaz: Eski Çaðýn, Yükselme Döneminin, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatýna.
|
for not posting in english too.. those who are learning turkish dont need to know this unuseful grammar rules.
