|
Protest music after the Coup (12 September 1980 )
The roots of the rebellious/protest music in Anatolia goes back to 16. century. Asiks who lived in that era, like Pir Sultan Abdal, Koroglu and Dadaloglu who lived in 18th century are still the inspirations. The tradition of rebellion have gone for centuries and have given many song to this geography´s culture.
It wont fit into books.
Ozan tradition, which was carried into 20 th century with master ozans like Asik Veysel, went into a different period while changing its form. Ruhi Su, who had a western music education gave a different breath to the folk music and become a pioneer of the revolutionist music.
On the other hand Âşık İhsani, Mahzuni Şerif, Nesimi Çimen, Davut Sulari, Muhlis Akarsu, Ali Ekber Çiçek, Sümeyra Çakır, Neşet Ertaş, Arif Sağ, Musa Eroğlu and Yavuz Top planted the seeds of ´modern protest music´ by blending the traditional motives in Western forms. While Sanar Yurdatapan with Melike Demirag and Timur Selçuk were representing the modern protest musicians of the era, names of Ali Asker, Rahmi Saltuk and Sadik Gürbüz were standing up as the traditionalists.
While being upset because of trying to tell an period with its heros which wont fit into books, lets move to the era of ´Rearing up again´; the time period after the coup (12 September 1980 )
Waking up with Hasan Mutlucan
I was a kid, but I remember Hasan Mutlucan who used to sing the song ´Rearing up again´on a black and white Telefunken tv. He was a great interpreter and the album was a great album called ´songs of bravery´ became the tool of the coup´s propaganda. Mutlucan who was nicknamed as ´the singer of the coup´, expressed his discomfort at every opportunity until he died. "I am fed up to wake up with my own songs´ said the singer who told he was a social democrat and against the coups..
After and before the coup, social, politic and economic results are not our subject here. But of we look at its music part and it is pitch dark... Protest musicians were broken; some of them escaped from Turkey, some were jailed, some locked themselves into their inner worlds..The era of ´the trio of funny dancers´ started
"There is money in this"
Years pass and a person who alleged to combine 4 political movements, become an PM. The air was milder. Two important albums were released in 1983: Ada, the masterpiece of Zulfu Livaneli, who once again started an new era and Akdeniz Akdeniz from yeni Turku which we will talk about in the third of the series. (a song from akdeniz akdeniz- Gurbete kacacagim)
Then, many protest musicians who thought "there is money in this", appeared. Media names this movement as ´unique music´.(we will discuss the names of the music in a different writing. We call this again as ´protest music´ or ´opposition music´
If we ignore the masters of 1970s, we can sub categorize these opposition musicians who made their names known after 1980. But in a simplistic way, we can talk about two different groups from the points of musical forms and the language:
-Singers who their roots go into the folk music and use baglama as their main instrument and sing with revolutionist-almost militants- tones
-Singers who were trying to catch the universal while feeding themselves from local culture; who accepted polyphony in music form; who accepted poetic and indirect fashion in content
There are many respectable singers and groups in each category who could be a subject to a whole writing. Instead of squeezing them into the remaining section we analyze them in the next two weeks.
Next week: "singers who use saz as weapon and the words as bullets"
Listen, make others to listen
We enter into 1980s today. This list goes to the people who says "are you trying to go back to before 1980s´. It would not be bad at all. See how beautiful things there were:
» Ruhi Su - Mahsus Mahal
» Kerem Güney - Bu Memleket Bizim
» Zülfü Livaneli - Atlinin Türküsü (from the same album..Cordoba with Al Di Meola in New York)
» Fikret Kizilok - Vurulmusum (translation )
» Cem Karaca - Parka
» Selda Bagcan - Yuh! Yuh!
» Timur Selçuk - Dönek Türküsü
» Edip Akbayram - Analara Kiymayin Efendiler
» Ali Asker - Ocaklar
» Melike Demirağ - Yarın -( my addition. arkadas from the same album)
-------------
This is a direct translation from a column from daily Taraf:
http://www.taraf.com.tr/hakan-tore/makale-12-eylul-sonrasi-muhalif-muzik-1.htm
(a copy and paste of the whole article)
Anadolu’da söylenmiş isyankâr türkülerin kökleri 16. yüzyıla uzanır. O dönemde yaşamış Pir Sultan Abdal, Köroğlu ve 18. yüzyıl ozanı Dadaloğlu bugün bile pek çok sanatçının esin kaynağıdır, rehberidir... Müzikte isyancı gelenek, yüzyıllar boyu sürdü; bu coğrafyanın kültürüne binlerce türkü verdi.
Kitaplara sığmaz
Âşık Veysel gibi ustalarla 20. yüzyıla taşınan ozan geleneği 1950’li yıllarda biçim değiştirerek yeni bir döneme girdi. Batı müziği eğitimi almış Ruhi Su, halk müziğine yeni bir soluk verdi ve müzikte devrimci akımın öncülüğünü yaptı.
Diğer yandan Âşık İhsani, Mahzuni Şerif, Nesimi Çimen, Davut Sulari, Muhlis Akarsu,Ali Ekber Çiçek, Sümeyra Çakır, Neşet Ertaş, Arif Sağ, Musa Eroğlu ve Yavuz Top 1960 ve/veya 70’li yıllarda geleneksel akımın politik/ politik olmayan önemli temsilcileri olarak müzik tarihimize geçti.
Ardından “kentli âşıklar”ın dönemi başladı. Zülfü Livaneli, Selda Bağcan, Kerem Güney,Edip Akbayram, Cem Karaca ve Fikret Kızılok geleneksel motifleri Batı müziği formlarıyla harmanlayarak “çağdaş protest müzik” türünün tohumlarını attı. Şanar Yurdatapan ileMelike Demirağ ve Timur Selçuk dönemin modern muhaliflerini temsil ederken Ali Asker,Rahmi Saltuk ve Sadık Gürbüz gelenekselcilerin öne çıkan isimleriydi...
Kitaplara sığmayacak bir dönemi ve onun sanatçılarını böyle bir nefeste anlatmaya kalkışmanın burukluğunu yaşayarak Yine de Şahlanıyor’la başlayan döneme geçelim; 12 Eylül sonrasına...
Hasan Mutlucan’la uyanmak
Çocuktum, lakin yukarıda adı geçen türküyü söyleyen Hasan Mutlucan’ı Telefunken marka siyah-beyaz bir televizyonda izlediğimi hatırlıyorum. Usta bir yorumcu ve Kahramanlık Türküleri adında çok güzel bir albüm, darbenin propaganda aracı hâline getirilmişti. Adı “darbe türkücüsü”ne çıkan Mutlucan, bundan duyduğu rahatsızlığı ölene kadar her fırsatta dile getirdi. “Kendi sesimle uyanmaktan bıkmıştım artık” demişti, sosyal demokrat ve darbe karşıtı olduğunu belirten sanatçı.
Darbenin öncesi sonrası; sosyal, politik, ekonomik sonuçları malumunuz ve konumuz dışında. Müzik tarafına bakarsak işin, kapkaranlık... Muhalif sanatçıların kolu kanadı kırılmış; kimi ülkeyi terk etmiş, kimi tutuklanmış, kimi kendi dünyasına çekilmiş... Komedi Dans Üçlüsü çağı başlamıştır artık!
“Bu işte ekmek var”
Yıllar geçer, dört eğilimi birleştirdiğini söyleyen biri başbakan olur. Hava biraz yumuşamıştır. 1983 yılında iki önemli albüm yayınlanır: Bir kez daha bir dönemin başlangıcına imza atanZülfü Livaneli’nin başyapıtı Ada ve serinin üçüncü bölümünde bahsedeceğimiz Yeni Türkü’nün Akdeniz Akdeniz’i.
Sonrasında, Unkapanı’nın “burada ekmek var” motivasyonuyla pek çok muhalif sanatçı ve grup çıkar ortaya. Medya “özgün müzik” tanımını uygun görür bu yeni akıma. (Müzikte tür adlarını ayrı bir yazıda tartışacağız. Biz yine “protest müzik” ya da “muhalif müzik” diyelim.)
Kökü 70’lerde olan ustaları inceleme dışında bırakıp, 80 sonrası adını duyuran muhalif sanatçıları pek çok alt kategoriye konuşlandırabiliriz. Ama en basit ayrımıyla, müzikal yapı ve dil açısından farklı noktalarda duran iki grup sanatçıdan bahsetmek mümkün:
• Temeli halk müziği olan, bağlamayı ana çalgı olarak kullanan, devrimci hatta militanca söyleme sahip sanatçılar.
• Yerel kültürden beslenerek evrenseli yakalama iddiasında olan; müzikal örgüde çoksesliliği, içerikte şiirsel ve dolaylı bir üslubu benimsemiş olanlar.
İki grupta da, her biri ayrı bir yazının konusu olabilecek saygıdeğer sanatçı ve gruplar var. Onları altta kalan alana sıkıştırmayıp, önümüzdeki iki haftada ele alalım...
GELECEK HAFTA: “Sazı silah, sözü mermi olanlar!”
DİNLEYİN DİNLETİN
80’lere giremedik bugün. Listemiz “80 öncesine mi dönmek istiyorsun” diyenlere gelsin. E, bir yanıyla fena olmazdı; bakın ne güzel şeyler var...
» Ruhi Su - Mahsus Mahal
» Kerem Güney - Bu Memleket Bizim
» Zülfü Livaneli - Atlının Türküsü
» Fikret Kızılok - Vurulmuşum
» Cem Karaca - Parka
» Selda Bağcan - Yuh! Yuh!
» Timur Selçuk - Dönek Türküsü
» Edip Akbayram - Analara Kıymayın Efendiler
» Ali Asker - Ocaklar
» Melike Demirağ - Yarın
Edited (5/21/2013) by thehandsom
Edited (5/21/2013) by thehandsom
|
