Seyfi Teoman´ın Barış Bıçakçı´nın aynı adlı romanından uyarlama filmi Bizim Büyük Çaresizliğimiz, yakın iki arkadaşın aynı kıza âşık olmasının hikâyesi, daha dikkatli bakıldığında ise iki dostun hasbıhali, aşk üzerinden yaşadıkları iç muhasebesi.

Çetin ile Ender´in dostlukları lise yıllarından bugüne miras. Oyunlar, şakalaşmalarla kurulmuş bir lisan geliştirmişler kendi aralarında. Bıçakçı´nın romandaki ifadesinden alıntılayacak olursak Çetin yaşanılacak, kitaplarının arasındaki Ender ise konuşulacak adam. İkisi bir bütünün parçaları gibi. İletişimlerinin en önemli araçlarından biri müzik, hatıraları kadar kıymetli bir paylaşım. Diyaloglarının bir başka türü de pişirdikleri yemekler. İkisi de maharetli mutfakta, bir ritüel edasıyla ayıklıyorlar fasulyeleri, pişiriyorlar köfteleri... Son dönemlerde sinemamızda sık izlediğimiz, yemek yapmaktan iyi anlayan şehirli erkek tipinin bir başka versiyonu ikisi de. Perdedeki diğer örneklerden farkları daha naif ve iyi kalpli olmaları. Büyümeye direnç gösteren bu iki koca adamın dışarıdaki hayata karşı bir korunak gibi sığındıkları mekânı ise evleri. Bizim Büyük Çaresizliğimiz´de anlatılan, imajlarla kirletilen hafızamızın neredeyse unuttuğu/unutturulan sıcak bir dostluk ve dahi aşk hikâyesi. Çevremize baktığımızda karşımıza çıkacak kadar da sahiciliği içinde barındırmakta.

Ender ile Çetin´in ileriye dönük hayallerinden biri birlikte bir evde yaşamaktır. Üç ay önce kendi zevklerine göre döşedikleri evde belli ki her şey tastamam, keyifleri yerindedir. Ta ki Almanya´da yaşayan yakın arkadaşları Fikret bir trafik kazası geçirip anne ve babasını kaybedene kadar. Ankara´da üniversitede okuyan kız kardeşi Nihal´i emanet edeceği eski dostları dışında kimseyi tanımamaktadır. İyi arkadaş olmanın verdiği sorumlulukla reddetme ihtimalleri yoktur bu teklifi ikisinin. Nihal başta gergin, ´bana iyi davranmayın´ diyecek kadar acılarına gömülmüştür. Ender ve Çetin ise yeni sorumluluklarının şaşkınlığı içerisinde, hayatlarına su gibi sızan bu güzelliğe nasıl tavır alacakları konusunda kararsız.

"İki arkadaş büyük bir çatışma mı yaşayacaktır bu aşk yüzünden? Ya da Nihal hangisini tercih edecektir?" gibi klişe sorular anlamsız bu film için. Ender ile Çetin´in büyüme serüvenlerinin bir parçasıdır Nihal. Çocukken birlikte kurdukları, aynı kıza âşık olma hayalinin gerçekleşmesi. Dostluklarının zarar görmesi bir tarafa daha da güçlenmesine sebep olacak, geride bırakacakları ´yoğun´ bir hatıra. Nihal´e karşı önce Fikret´ten ağabeylik pozisyonunu ödünç alacak, acı çeken genç kıza merhametleri ağır bastıkça ebeveynlik sorumluluğuna bürünecek, nihayetinde Nihal´in masum ve zarif tavırlarının etkisinde kalarak ona âşık olacaklardır. Ender ile Çetin yaşlarının gerektirdiği birçok duyguyu böylece tecrübe edecek, hayatın onlara yüklemeye kalktığı tüm sorumluluklardan kaçarak saklandıkları evlerinde savunmasız kalacaklardır.

Silifke´de çektiği ilk filmi Tatil Kitabı ile gündemimize giren Seyfi Teoman bu defa Ankara´ya kamerasıyla konuşlanmış. Bizim Büyük Çaresizliğimiz´e bir Ankara filmi demek mümkün. Karakterlere şehir ruhunu veriyor, şehir ise onların halleriyle yeniden şekilleniyor. Mesela yol görüntülerine sık başvurmuş yönetmen. Çetin ile Ender´in duygu hallerindeki değişimler bu sokaklardan geçmekle, Ankara´nın silüetinde gezmekle mümkün. Binaların üzerindeki bulutlar ise ikilinin duygularına tercüman. Barış Bıçakçı ile Seyfi Teoman´ın elinden çıkan senaryo, diyaloglardan ziyade mekâna, görüntülere sorumluluk yükleyen bir anlatım. Filmin dramatik yapısı incelikli bir mizah ile denge üzerine kurulmuş. Muhatap olduğumuz ´sinizmin sınırındaki ironi´ de daha çok karakterlerin geçmişleri, hayata bakış açılarıyla alakalı.

Şubat ayında Berlin Film Festivali´nde yarışan Bizim Büyük Çaresizliğimiz´in roman versiyonunda Bıçakçı, Ender´e veriyordu sözcülüğü. Onun paylaşımları üzerinden şahitlik ediyorduk hikâyeye. Filmde ise kamera Ender ile Çetin´in arasına mevzilenmiş lâkin yine de İlker Aksum´un canlandırdığı Ender´in tedirginliği, yutkunmalarında kilitleniyor filmin tüm duygu hali.